Bankacılık sektörünün en önemli fon kaynağı olan mevduat geçen yılın kasım ayı itibarıyla, 2016’nın sonuna göre yüzde 28,66 oranında artarak, 21 milyar 403 milyon 866 bin TL’ye yükseldi. KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre, 2016 sonunda bankalardaki mevduat miktarı 16 milyar 635 milyon 187 bin TL idi.

Uzun süredir sürekli artış eğilimi içerisinde olan mevduatta en dikkat çekici veri ise Yabancı Para (döviz) cinsinden mevduatın, Türk Parası (TL) cinsinden mevduatla farkını giderek artırması oldu. 2016 yılının ortasından itibaren TL mevduatı yakalayan döviz mevduat hesapları, Kasım 2016’da ilk kez öne geçerken, Kasım 2017’de yabancı para cinsinden mevduatın, Türk parası cinsinden mevduattan yüzde 24,91 daha fazla olduğu hesaplandı. Kasım sonuna mevduatın yüzde 44,46’sı TP hesaplarda, yüzde 55,54’üde YP hesaplardaydı.

Söz konusu artışın özellikle dövizlerin TL karşısındaki astronomik oranlardaki artışlar yanında, vatandaşın da birikimini güvenli liman olarak değerlendirdiği dövize kaydırma eğilimi içerisinde olmasından kaynaklandığı belirtiliyor.

Merkez Bankası verileri, toplam mevduatın 9 milyar 516 milyon 254 bin liralık kısmının TL cinsinden hesaplarda, 11 milyar 887 milyon 612 bin TL’lik kısmının da döviz cinsinden hesaplarda tutulduğunu gösteriyor.

2016 sonunda bankalardaki mevduatın 8 milyar 058 milyon 511 bin TL’lik (yüzde 48,95) kısmının Türk Lirası, 8 milyar 576 milyon 676 bin TL’lik (yüzde 51,05) kısmının ise yabancı para olarak tutulduğu kayıtlara geçmişti.

Türk Lirası’nın yabancı para birimleri karşısındaki istikrarsız duruşu mevduat hesaplarını da büyük ölçüde etkiliyor. Mayıs 2016’da neredeyse Türk Parası (TP) ve Yabancı Para (YP) hesapları eşitlenirken (yüzde 50,06 TP, yüzde 49,94 YP) daha sonraki aylarda her iki mevduat türü paralel gitmeye başlamıştı. Kasım 2016’da ilk kez TP mevduatı geçen YP mevduat, artış eğilimini geçen yıl da sürdürdü.

Toplam mevduatın yüzde 91,54’ünü oluşturan tasarruf ve ticari mevduatın yüzde 72,10’unun tasarruf mevduat, yüzde 19,743’ü de ticari mevduat olarak kaydedildi.

KIBRIS Ekonomi’nin KKTCMB verilerini kullanarak yaptığı hesaplamalara göre, bankalardaki tasarruf mevduatının yüzde 56,79’u YP cinsi hesaplarda, 43,2i’i de TP cinsi hesaplarda tutuluyor. Ayrıca, bankalardaki ticari mevduatın yüzde 37,70’i TP, yüzde 62,30’u da YP hesaplarda.

Ancak, ekonomi çevreleri döviz mevduatlarındaki artışın ne kadarının kurlardaki artıştan, ne kadarının döviz mevduatlarının tercih edilmesinden kaynaklandığının açıklanmadığına işaret ediyor.

Mevduatın türlerinin dağılımına bakıldığı zaman, 21,4 milyar TL’lik mevduatın 15 milyar 433 milyon 064 bin TL’lik kısmının (yüzde 72,10) tasarruf mevduatından oluştuğu görülüyor.

Merkez Bankası verilerine göre mevduatın vade gruplarına göre dağılımında ilk sırayı, “Bir ay vadeli mevduat” alıyor. Tüm mevduat içinde yüzde 52,03’lük paya sahip olan bir ay vadeli mevduat 11 milyar 137 milyon 290 bin TL düzeyinde.

Ayrıca, üç ay vadeli mevduat 4 milyar TL ile yüzde 17,90 paya, vadesiz mevduat 2 milyar 480 milyon TL ile yüzde 18,69’luk paya, 1 yıl vadeli mevduat 2 milyar 035 milyon TL ile yüzde 9,51’lik paya ve 6 ay vadeli mevduat da 933,3 milyon TL ile yüzde 4,36’lık paya sahip.

KIBRIS