Türkiye Gazetesi’nden Ebru Karatosun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile Rusya-Ukrayna savaşı, Türkiye’nin yeni dönemdeki stratejik konumunu konuştu. Kiev ziyaretini anlatan Sözcü Kalın’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
TÜRKİYE ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMAYA HAZIR
Rusya-Ukrayna savaşı: Belarus’taki görüşmeler teknik düzeyde idi, Antalya’da iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi ile müzakere süreci siyasi düzeye taşındı. Artık müzakerelerin stratejik düzeyde yani liderler seviyesinde ilerlemesi gerekiyor. İstanbul’da müzakerelere başarılı bir ev sahipliği yapan Türkiye, liderler seviyesinde bir görüşmenin gerçekleşmesi için üzerine düşeni yapmaya hazır. Rusya ve Ukrayna devlet başkanlarının yüz yüze bir araya gelebilmeleri için bazı şartların oluşması ve müzakerelerde belirli bir ilerlemenin kaydedilmesi gerekiyor. İstanbul sürecinde belirli bir mesafe kat edildi ancak liderlerin bir araya gelmesi biraz zaman alabilir. Son haftalarda yaşanan gelişmeler maalesef bu süreci olumsuz etkiledi. Ama biz sabır ve ısrarla savaş değil müzakere ve diyalog yolunu zorlamaya devam edeceğiz.
DİPLOMASİ TRAFİĞİ YÜRÜTÜYORUZ
Ukrayna ziyareti: Dışişleri Bakan Yardımcımız Sayın Sedat Önal, Kiev Büyükelçimiz Sayın Yağmur Güldere ve ilgili arkadaşlarımla birlikte Ukraynalı muhataplarımızla kapsamlı görüşmeler yaptık. Savaşın geldiği son noktayı, müzakere imkânlarını ve şartlarını, insani yardımlar için koridor oluşturulmasını, sivillerin ve yaralı askerlerin tahliyesini ve Mariupol’daki askerlerin mübadelesi konularını ele aldık. Ayrıca ben Sayın Zelenskiy ile de bir görüşme yaptım. Sayın Zelenskiy Türkiye’nin bugüne kadar sergilediği yapıcı ve dengeli tutumdan ve Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği destekten dolayı teşekkürlerini iletti ve Türkiye’ye tam olarak güvendiklerinin altını çizerek ifade etti. Bunun yanı sıra Sayın Zelenskiy, Cumhurbaşkanı’mızın kendisini Sayın Putin’le bir araya getirme teklifine hazır olduğunu tekrar teyit etti. Biz şunun farkındayız: Rusya sadece Ukrayna’yla değil asıl Batı’yla masaya oturmak ve yeni bir büyük anlaşma yapmak istiyor. Mesele hem Ukrayna hem değil. Ukrayna’nın da içinde olduğu ve daha derinlerde cereyan eden bir stratejik hesaplaşma var ortada. Burada dengeleri doğru bir şekilde yeniden kurmadan mevzi çatışmaların ve nihai olarak savaşın sona ermesi mümkün değil. Müzakere şartlarının oluşması için Avrupa ve ABD dâhil tüm tarafların yapıcı bir tutum içinde olması gerekiyor. Bunun farkında olduğumuz için de Avrupalı ve Amerikalı muhataplarımızla da yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyoruz.
KÜRESEL SINAMALARLA KARŞI KARŞIYA KALACAĞIZ
‘İkinci soğuk savaş’ açıklaması: Ukrayna krizi bütün çabalarımıza rağmen derinleşerek devam ediyor. Karşılıklı hatalar, yeni güç dengesi arayışları ve kısa vadeli çıkar hesapları, orta-uzun vadede büyük stratejik kayıplara ve insani dramlara neden olabilir diye uyarılarda bulunuyoruz. Savaş yoluyla yeni bir düzen kurulması düşüncesi taktik ve stratejik olarak yanlıştır. Maliyeti herkes için ağır olur. Geçmişte bunun örneklerini gördük. Bu savaşın devamını isteyenler kısa vadede bir takım çıkarlar elde edebilir ama orta ve uzun vadede stratejik kayıplar vermek zorunda kalacaklar. Savaşı uzatmak küresel krizi derinleştirir. Bunu görmek için kâhin olmaya gerek yok. Biraz tarih bilgisi ve coğrafya bilinci bunun için yeterli. 1990’da sona eren Soğuk Savaş’ın ardından kurulamayan küresel denge düzenini Ukrayna savaşıyla yahut bir başka savaşla kurmak mümkün değil. Güç dengeleri, güvenlik kaygıları ve tehdit algıları herkesi kuşatacak bir kapsamda ve adil bir biçimde ele alınmadan kalıcı ve sürdürülebilir bir düzen kurmak mümkün değil. Batı- merkezci bir dünya düzeni kurarak ulusal çıkarlarınızı insanlığın ortak değerleri ve ihtiyaçları diye dayatırsanız buna herkesin karşı çıkma hakkı doğar. Uluslararası ilişkilerde tek taraflılık, çatışmaya davetiye çıkarmaktır. Her şeyin içi çe geçtiği ve birbirine bağımlı hâle geldiği bir çağda tek taraflı gündem dayatmaları sorunları çözmez, tersine derinleştirir. Ukrayna savaşı böyle bir zeminde başladı ve etkileri on yıllar sürecek. Sıcak çatışmalar önümüzdeki haftalarda yahut aylarda sona erse bile savaş farklı biçim ve boyutlarda devam edecek. Gıda, enerji, siber güvenlik, kitle imha silahları ve biyolojik saldırılar, lojistik, emtia fiyatlarının artması, göç dalgaları ve mülteci krizi gibi ciddi küresel sınamalarla karşı karşıya kalacağız. Biz geçmişte yaşanan felaketlerin tekrar yaşanmaması için bütün diplomatik çabalarımızı kararlılıkla sürdürmekteyiz. Cumhurbaşkanı’mızın bu süreçte tarihî bir rol üstlendiği herkes tarafından kabul ediliyor.