Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Özel Gereksinimi Olan Çocuklar Uygulama, Araştırma ve Eğitim Merkezi (ÖÇEM) tarafından düzenlenen“Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı’na (OÇİDEP)” Prof. Dr. Gönül Kırcaali İftar ve LAÜ Öğretim Görevlisi Hatice Bilmez konuşmacı olarak katıldı.
Kırcaali: Otizmli çocuklara yönelik çok çeşitli eğitim yöntemleri söz konusudur
Otizmi doğuştan gelen ve çocukluk çağında belirtileri ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel yetersizlik olarak tanımlayan Kırcaali, otizmin en belirgin özelliklerinin ileri düzeyde sosyal etkileşim yetersizliği ve çok yoğun takıntılı davranışlar olduğunu söyledi. Otizmli çocukların önemli bir bölümünün sözel ve sözel olmayan iletişimde önemli sorunlar yaşadıklarını belirten Kırcaali,“Öyle ki, konuşma ya hiç yoktur, ya da sıra dışıdır; ayrıca, göz teması sınırlıdır ve kendilerine adlarıyla seslenildiğinde dönüp bakmadıkları görülür” dedi.çoçukların günlerinin önemli bir bölümünü kanat çırpmak ya da oyuncakları sıraya dizmek gibi takıntılı davranışlarla geçirdiklerini söyleyen Kırcaali,otizmin çok sayıda genin dahil olduğu karmaşık bir durum olduğu yönünde bulgular olduğunu belirtti.
İleri düzeyde davranış sorunlarıyla başa çıkmada bazı psikiyatri ilaçları kullanılıyor olmakla birlikte, otizmin günümüzde bilinen en etkili tedavisinin özel eğitim olduğunu ifade eden Kırcaali, “Ancak, otizmli çocuklara yönelik çok çeşitli eğitim yöntemleri söz konusudur ve bunların etkinliklerine ilişkin bilimsel dayanaklar arasında büyük farklar vardır” dedi. Bilimsel dayanakları en güçlü yöntemlerden birinin de erken ve yoğun davranışsal eğitim oduğunu dile getiren Kırcaali,“Bu eğitim haftada en az 20 saat süreyle bire-bir ağırlıklı olarak özel bir müfredat çerçevesinde yürütülmektedir. En az iki yıl süreyle erken ve yoğun davranışsal eğitim alan çocukların önemli bir bölümü otistik özelliklerden büyük ölçüde kurtulmakta ve normal eğitim ortamlarına devam edebilmektedir” dedi. OÇİDEP’in de bir erken ve yoğun eğitim programı olduğunu söyleyen Kırcaali, seminerde OÇİDEP’in özellikleri ve yürütülmesi hakkındaayrıntılı bilgiler vererek, vaka örnekleri gösterdi.
Bilmez: Uygun eğitsel düzenlemeler yapılmadığında otizmlibireylerin yaşamları her yönden olumsuz etkilenir
Otizmin sosyal etkileşim, iletişim ve davranış sorunlarıyla kendini gösteren bir gelişimsel yetersizlik olduğunu söyleyen Bilmez,“Uygun eğitsel düzenlemeler yapılmadığında otizm bireylerin kendilerinin ve çevrelerindekilerin yaşamlarını her yönden olumsuz etkileyen ve yaşam boyu süren bir yetersizlik haline gelmektedir” dedi. Bilmez, gerekli eğitsel önlemler alındığında pek çok otizmli çocuk bu sorundan büyük ölçüde kurtulmakta ve yaşamlarının geri kalanını tipik gelişim gösteren akranlarıyla ve toplumla kaynaşarak sürdürebildiğini belirtti.
“Yoğun davranışsal eğitim, otizm tanılı çocuklar üzerindeki etkileri bilimsel araştırma bulgularıyla desteklenmiş bir uygulamadır” diyen Bilmez, Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP)’in, bir erken ve yoğun davranışsal eğitim programı olduğunu söyledi. Bu programın, otizmli çocuklara yönelik diğer eğitim programlarına kıyasla daha etkili olmasının en önemli nedenlerinden birinin eğitimin kapsamı olduğunu dile getiren Bilmez,“Otizme özgü ve kapsamlı bir müfredat çerçevesinde, uygulamalı davranış analizine dayalı, ayrık denemelerle öğretim ağırlıklı bir eğitim yürütülür” dedi.
“Özel eğitim öğretmeni adaylarının mezun olduktan sonra otizmli çocuklarla çalışma olasılıklarının yüksek olduğu günümüzde, mezun olmadan önce OÇİDEP gibi otizme özgü bir müfredatı olan programı öğrenmeleri son derece önemlidir” diyen Bilmez yapılan bu seminerin uzun vadede özel eğitim öğretmenlerine ve bu öğretmenlerin eğitim vereceği otizmli çocuklara fayda sağlayacağının düşünüldüğünü sözlerine ekledi.
