Güney Kıbrıs ile İsrail arasında 9 yıldır varlığını sürdüren, Rum yönetiminin tek yanlı ilan ettiği MEB’in 12’nci parselindeki “Afrodit” ve bitişiğindeki İsrail’in “Ishai” isimli doğal gaz yataklarıyla ilgili anlaşmazlığın, şirketlere ortak mektup göndererek “çözüldüğü” bildirildi.
Alithia, “Dokuz Yıllık Tartışmadan Sonra Uzlaştılar… Kıbrıs İle İsrail Arasında ‘Afrodit’ ve ‘Ishai’ Konusunda Tarihi Anlaşma” başlığıyla manşete çektiği haberde, Rum Enerji Bakanı Nataşa Pilidu ve İsrail Enerji Bakanı Yuval Stainitz’in Güney Kıbrıs-İsrail ilişkilerini gölgeleyen ve Afrodit ve Ishai yataklarının inkişafını engelleyen 9 yıllık ciddi soruna çözüm getirdiğine işaret etti.
Habere göre, Pilidu ve Stainitz dün sabah, Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen EastMed Gas Forum (EMGF) bakanlar toplantısı için Kahire’ye hareketten önce yaptıkları ortak açıklamada, bitişik doğal gaz yatakları Afrodit ve Ishai konusunda bir çerçeve anlaşmasına vardıklarını açıkladı.
Nataşa Pilidu “Müdahil şirketler, aralarındaki meselenin halli için yapılacak görüşmelerle ilgili, belirli bir zaman çerçevesi içerisinde çok somut yönergelere sahip olacak. Şirketler arasında uzlaşılacak çözüm iki ülke hükümetleri tarafından onaylanacak. Bu çerçeve şirketlere ortak mektup aracılığıyla iletilecek” dedi.
Yuval Stainitz ise yeni tip koronavirüs pandemisinden sonra ilk yurtdışı gezisini Güney Kıbrıs’a gerçekleştirmesinin sembolik önemine işaret ederek, misafirperverliği için Pilidu’ya teşekkür etti. Güney Kıbrıs ile İsrail arasında elektrik bağlantısı “EuroAsia” için tarihî bir anlaşmaya imza attıklarını, 9 yıldır tartışma konusu olan “Afrodit” ve “Ishai” yatakları meselesinde de çok önemli bir ilerleme kaydettiklerini söyledi.
Stainitz, şunları aktardı:
“Ana fikir, şirketlerin Kıbrıs ve İsrail MEB’lerinin ortak hat sınırın her iki tarafında da faaliyette bulunmasına ve önümüzdeki altı ay için masaya oturup, kendi aralarında ticari düzenlemeler bulmalarına müsaade edilmesidir. Şirketlerin bulacağı ticari düzenlemeler daha sonra iki ülkenin onayına sunulacak.”
“EASTMED GİBİ İKİ VEYA ÜÇ BORU HATTI DAHA OLABİLİR”
Gazeteye göre, Stainitz “Çok büyük gaz rezervimiz var ve Kıbrıs ile bu şekilde iki veya üç boru hattı daha çıkarabileceğimizi düşünüyorum” diyerek “alternatif güzergâhlar olabileceğini dolaylı ancak net şekilde” doğruladı.
İsrail’in çok büyük bir gaz rezervi bulunduğunu belirten Stainitz “AB’yi 2016’da Nord Stream’in yerine koyacak bir şey ararlarsa, bir deniz altı boru hattı için Doğu Akdeniz’e, İsrail ve Kıbrıs’a yönelebileceklerine ikna ettim” ifadesini kullandı.
AB’nin sürdürülebilirlik incelemelerini yaptığını ve 6 milyon Euro yatırım yaptığını hatırlatan İsrail Enerji Bakanı “yeni tip koronavirüs krizi sonlandığında birkaç ay, yarım yıl içerisinde projeyi ilerleteceğimizi umuyorum. Elektrik bağlantısı hattı iki-üç yıl içerisinde hazır olabilir. EastMed boru hattı daha büyük ve daha pahalı bir proje, hazır olması için belki 5 yıl gerekebilir” dedi.
Stainitz, İsrail’e ait olduğunu söylediği EastMed projesinin kendileri için çok önemli olduğunu belirterek şöyle devam etti: “doğal gazı komşularımıza; Ürdün’e ve Mısır’a ihraç ediyor olmamıza ve İsrail’den Mısır’a giden bir miktar gazın da Nil Deltası’ndaki enerji altyapıları aracılığıyla AB’ye gidiyor olmasına rağmen EastMed bizim için önemli.”
EMGF BAŞKANLIĞI OCAK 2022’DE GÜNEY KIBRIS’IN
Alithia “Kıbrıs, Ocak 2022’de EastMed Gas Forum Başkanlığına… Mısır’dan Sonra İlk Ülke Olacak… Fransa Forum’un Yeni Üyesi – ABD Gözlemci Konumunda” başlıklı haberinde ise dün Mısır’ın başkenti Kahire’de Mısır, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İsrail, Ürdün, Filistin ve Fransa’nın katılımıyla gerçekleştirilen EastMed Gas Forum (EMGF) bakanlar toplantısı yapıldığını bildirdi. Toplantıda Mısır’ın Forum Başkanlığını yılsonuna kadar sürdürmesine ve EMGF başkanlığının 2022 Ocak ayı itibarıyla Güney Kıbrıs tarafından devralınmasına karar verildiğini ekledi.
Habere göre, EMGF, kuruluş antlaşmasının 1 Mart 2021 itibarıyla yürürlüğe girmesiyle “bölgesel devletlerarası örgüt” haline geldi. Forum üyeleri Fransa’nın üye, ABD’nin de gözlemci statüsünde katılımına karar verdi.
Toplantı sonunda yapılan ortak açıklamada, EMGF için Uzun Vadeli Strateji oluşturulması, üye ülke teknik heyetleri tarafından “Gaz Dekarbonizasyonu” ve “Denizcilikte Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) Kullanımı” konularında politikalar oluşturulması için alınan inisiyatiflerin görüşüldüğü belirtildi. Açıklamaya göre, ayrıca, Doğal Gaz Danışma Kurulu’nun “Doğu Akdeniz’de Doğal Gaz Tedariki ve Talebi” ile ilgili araştırmadaki ilerleme gözden geçirildi ve “Düzenleme Otoriteleri Danışma Kurulu” kurulması ihtimali ele alındı. Toplantı, EMGF’nin 2021 çalışmalarıyla ilgili Yol Haritası’nın benimsenmesi ve bir sonraki toplantının 2021’in son çeyreğinde Mısır’da gerçekleştirilmesine karar verildi.
Haberi, Politis “Enerji Konularında Bir Engel Aşıldı… ‘Afrodit’in Değerlendirilmesi”, Fileleftheros “‘Afrodit’ ve ‘Ishai’ İçin Su Yoluna Girdi… Kıbrıs ve İsrail’den Şirketlere Ticarî Kullanım İle İlgili Yönergeler” başlığıyla aktardı.
