Bilim ve araştırma dendiğinde Türkiye’de akla gelen ilk isim Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) Kalkanlı’da bulunan Kuzey Kıbrıs Kampusu, 2007 yılından beri NATO STO Information Systems Technology Paneli üyesi, Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen siber güvenlik uzmanlarından Prof. Dr. Nazife Baykal’a emanet edildi. Mezunu olmanın gururu nesillerce süren bilim yuvasının yeni rektörü, Ankara’da ABD’li siber güvenlik şirketi COMODO işbirliği ile kurduğu CyDes Siber Savunma ve Güvenlik Laboratuvarı’nın bir benzerini Kuzey Kıbrıs’ta kurmaya kararlı. Rektörün çevre dostu üniversiteye yakışan bir makam arabası var: İki tekerli velespit.
Prof. Dr. Nazife Baykal çekirdekten ODTÜ’lü. Lisenin ardından lisans eğitimini ODTÜ Matematik, lisansüstü eğitimini ise ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği bölümlerinde tamamlamış. Ömrünün büyük bir bölümünü ODTÜ’ye ve bilime adayan Nazife Baykal, aynı zamanda Türkiye’nin önde gelen siyasetçilerinden eski CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın da gelini.
KUZEY KIBRIS’A ÖZEL MİSYONLA GELDİ
Sorularımıza açık yüreklilikle cevap veren Baykal, neden Kuzey Kıbrıs’ta olduğunu şöyle anlattı:
ODTÜ nün 60 yıllık araştırma geliştirme birikimini Kuzey Kıbrıs kampusumuza ve Kıbrıs’a aktarmak için buradayım. Kıbrıs’ın gelişmesi ancak araştırma ve geliştirme faaliyetleri ile mümkün ve ODTÜ bu konuda önemli bir rol alacak. Burada olma sebebim temel olarak bu. Araştırma geliştirme tecrübemi artık ODTÜ Kıbrıs Kampusu için kullanacağım, bu bana büyük bir heyecan veriyor. Ankara ODTÜ Enformatik Enstitüsü’nde COMODO işbirliği ile CyDes (Cyber Defence and Security) laboratuvarları kurduk. Bu laboratuvarlarda üniversite ve sanayi işbirliği ile çok önemli projelere imza attık. Üniversite ve endüstri işbirliğine dayalı bu üretken ekosistemi Kıbrıs Kampusu’na taşımak en önemli görevim.
SORU: Bu kadar çok işe koşturacak enerjiyi nereden buluyorsunuz? Başarınızın sırrı nedir?
Başaracağımıza dair güven ve inancımız, enerjimizin kaynağıdır aslında. Benim için de durum bu. Aklımda sürekli yeni projeler var, daima yenilikçi, topluma katkısı olacak işler yapmak peşindeyim. Böyle bir amacım varken hiç enerjisiz kalmıyorum. Özellikle de bir projenin başarıyla hayata geçtiğini gördüğümde hissettiğim güvenle yeni projelere başlıyorum. Enerjimin sırrı başaracağıma dair inancım ve yenilikçi olmaya dair tutkum.
SORU: ODTÜ'nün tarihsel gelişim süreci ve özellikle ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu hakkında bilgi verebilir misiniz?
ODTÜ, bildiğiniz gibi Türkiye’nin en köklü ve yenilikçi üniversitelerinden biri. ODTÜ’nün Kıbrıs’ta bir yerleşkesinin olması projesi ise, 27 Mart 2000 tarihinde T.C. Hükümeti adına Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, KKTC Hükümeti adına Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Mehmet Altınay ve ODTÜ adına Rektör Süha Sevük arasında imzalanan üçlü protokol ile hayata geçti.
Protokolün imzalanmasının ardından kampus için uygun yer arayışları başladı. KKTC otoriteleri bu kampusun o zamana kadar hak ettiği yatırım desteğini alamamış Güzelyurt bölgesinde olmasını öneriyorlar ve kampusun kurulacağı arazi için ODTÜ’ye bu yöreden üç arazi gösteriliyor. Rektörlük ve dekanlıklardan oluşan heyet yaptığı incelemelerden sonra Kalkanlı Köyü’nün karşısındaki tepeyi içine alan yaklaşık 3000 dönümlük arazide karar kılıyor ve inşaat çalışmalarına hemen başlanıyor.
KKTC’DE ÖZEL YASASI VAR
Kampus kentsel yerleşim planı çalışmaları sürerken, imzalanan üçlü protokol Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanıyor ve 23 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4695 sayılı kanun ile ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu’nun kuruluşu Türkiye’de yasal bir zemine oturuyor. 28 Temmuz 2003 tarihli KKTC Resmi Gazetesi’nde yayımlanan “Kuruluş, Görev, Çalışma ve Denetleme Yasası” ile de ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu adı altında KKTC’de bir tüzel kişilik kuruluyor.
İlk Kampus Yönetim Kurulu, ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural Akbulut tarafından 15 Ekim 2001 tarihinde atanıyor ve o dönemde rektör yardımcısı olan Prof. Dr. Ahmet Acar’ın başkanlığında yönetim kurulu göreve başlıyor.
ODTÜ Kıbrıs’a bugüne kadar ulusal ve uluslararası mimari ödüller kazandıran kampusun, fiziki planlanın, üst ve alt yapıların, peyzaj ve ağaçlandırma çalışmaları ile akademik ve idari faaliyetlerin planlanıp başlatılmasının arkasında, 2001-2006 yılları arasında Kampüs Yönetim Kurulu Başkanı ve Kampüs Rektörü olarak görev yapan değerli Hocam Sayın Ahmet Acar’ın büyük emeği ve katkısı yatar.
2001 yılında misafirhanenin temelinin atılmasıyla başlayan inşaat faaliyetleri zaman zaman kaynak aktarımındaki gecikmelerle durmuş, kampusun kapılarını öğrencilere açtığı Eylül 2005’teki fiziki durum, iki yıl gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. İlk akademik yılın ardından Ahmet Hoca’mız ODTÜ Rektör Yardımcılığı görevini sürdürmek üzere Ankara’ya dönmüş ve Kampus Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Kampus Rektörlüğü görevini, dönemin akademik işlerden sorumlu rektör danışmanı Prof. Dr. Turgut Tümer hocam üstlenmiş ve geçtiğimiz akademik yıla kadar, 10 yıl boyunca ODTÜ Kıbrıs Kampusu rektörlüğünü yürütmüştür. Turgut Hoca’mıza da, Ahmet Hoca’mıza olduğumuz gibi çok borçluyuz.
2910 ÖĞRENCİ, 143 AKADEMİK PERSONEL
Takip eden yıllarda yeni yurt ve eğitim binaları hizmete girdi ve bu gün itibariyle ODTÜ Kıbrıs, 300.000 m2kapalı ve 137.000 m2 açık alana yayılmış durumda. Çağın gerekliliklerine uygun araştırma, kültür, spor tesisleri ve yaşam mekânları, yakın peyzaj alanında ve ağaçlandırma bölgesinde 100.000’in üzerinde büyüyüp gelişmekte olan ağaç, 15 lisans ve 4 yüksek lisans programına kayıtlı 2910 öğrenci, 143 tam zamanlı akademik ve 109’un üzerinde idari personelimizle artık KKTC’de bir ODTÜ kampusumuz daha var.
ODTÜ KUZEY KIBRIS’A GELDİ ÇÜNKÜ…
SORU: Kıbrıs farklı boyutlarda üniversiteler ile gündeme geliyor. Neden ODTÜ’nün Kıbrıs’a açılmasına ihtiyaç duyuldu?
Bu konuda elbette KKTC eğitim politikasının, Kuzey Kıbrıs’ı bir eğitim ülkesi haline getirme politikasının temel belirleyiciliği var. ODTÜ gibi dünyada lider konumda olan bir markanın KKTC’de kampusu olması, KKTC yükseköğretim ortamı için önemli bir kazançtır.
NİCELİK DEĞİL, NİTELİK FARKI
SORU: ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu, Kıbrıs'ın diğer bölgelerine oranla daha az gelişmiş Güzelyurt Bölgesi'nde, Kalkanlı'da kuruldu. ODTÜ Kıbrıs adanın gelişimi açısından Kıbrıs'a neler katıyor? Kıbrıs'ın ARGE'deki yeri nedir? ODTÜ'nün etkisi ile bu alanlarda neler olmalı?
ODTÜ’nün üniversite algısı, başarıyı sadece öğrenci sayısında ve verilen diplomada gören bir anlayıştan çok ötedir. Üniversitelerin eğitim dışındaki en temel etkinlik alanları, araştırma ve toplumsal hizmet olmalıdır. Geride bıraktığımız on bir yılda bu konuda önemli gelişmeler kaydettik. Dolaylı veya doğrudan yakın çevremize ve genel olarak KKTC’ye ekonomik katkı ve istihdam olanağı da sağlıyoruz. ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu olarak araştırmalarımızda enerji ve çevre ile Akdeniz ve bölge çalışmaları üzerine odaklandık. Son on bir yılda Kuzey Kıbrıs Kampusu öğretim elemanlarınca kampus fonundan desteklenen Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında 48 proje ve TÜBİTAK 1001 programı kapsamındaki beş proje başarıyla tamamlandı. Üç öğretim elemanımız Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı “Marie-Curie Reintegration Grant” programı kapsamında araştırma desteği kazandı, öğretim elemanlarımız ABD’den Intel, Almanya’dan Solitem, Türkiye’den Aselsan gibi endüstriyel kuruluşlardan araştırma geliştirme çalışmaları için destek aldı.
Bu konuda en güncel çalışmamız ise D3 projesi. Bu proje kapsamında kuracağımız ön kuluçka merkezinde ürüne dönüşme potansiyeli olan fikirlere sahip öğrenci ve mezunlarımız bir ürüne dönüşebilecek proje fikirleri üzerinde çalışabilecek, konu uzmanlarından alacakları eğitimler ve öğretim elemanlarının vereceği mentorluk desteği ile ürünlerini ve kendilerini geliştirebilecekler. Kuzey Kıbrıs’ta yaratıcı ve üretken bir bilim ortamı için ODTÜ Kıbrıs olarak elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz.
KKTC’YE 11 DEPREM İSTASYONU
KKTC’nin depremselliği ile ilgili TÜBİTAK projesi kapsamında, Lefke’den Karpaz’a kadar 11 noktada kuvvetli yer hareketi istasyonları kuruldu ve projenin tamamlanmasını takiben bu istasyonlar Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı’na devredildi. KKTC ile ilgili diğer projeler arasında Yenilenebilir Enerji Yasası ve Tüzüğü ile gündeme gelen rüzgâr ve güneş enerjisi üzerine yürütülen çalışmalar, ev ve kentsel atık yönetimi, elektromanyetik radyasyon karakterizasyonu, işgücü piyasası, Güzelyurt ve Bostancı taşkın modellemesi, Güzelyurt aküferinin modellenmesi, Kıbrıs’ta karşılıklı ekonomik güven ve göçmen davranışları üzerinde araştırmalar bulunuyor. Bu çalışmalara zaman zaman Ankara’daki konuyla ilgili öğretim üyeleri de destek veriyor.
DOĞA DOSTU, YEŞİL ÜNİVERSİTE
Orta Doğu Teknik Üniversitesi; insana, bilime ve topluma olduğu gibi doğaya karşı sorumluluklarına da her zaman sahip çıkmış ve bu alanda öncü rol üstlenmiştir. Örneğin, “ağaç dikme” geleneğimiz ODTÜ kimliğimizin bir parçası haline gelmiştir. ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu ise, kuruluşundan bu yana toplumsal sorumluluk çerçevesinde çevre ve enerji duyarlılığı konusuna özel bir önem vermiştir. Bu bağlamda kampusumuzda güneş enerjisi santrali Şubat ayında devreye girmiş ve o tarihten bu yana da yaklaşık 1130 MWh enerji üretilmiştir. Bu miktar, kampusumuzun enerji ihtiyacının yaklaşık %20’sini oluşturmaktadır.
Dünyamızın 21. yüzyıldaki en önemli sorunu olan “sürdürülebilirlik” ve “çevre bilinci” konularında farkındalığı artırmak ve özellikle genç neslin konuyla ilgili bilincini geliştirmek amacıyla, altı yıldır düzenlenen “Yılın Yeşil Beyni” Uluslararası Proje Yarışması da kampusumuzun hem çevre bilincine hem KKTC’nin uluslararası görünürlüğüne önemli katkısıdır.
SORU: Özellikle genç okuyucularımıza son bir mesajınız var mı?
Bilmeyi Sevin!
Bulunduğunuz ortamlarda değişim, dönüşüm ve fark yaratın!
Güncelleme Tarihi: 29 Ocak 2017, 15:17
