Savaşın izleri silinmemiş bir kent... 1974 öncesi halini görenler “turizm cenneti”, sonrasındaki halini görenler ise “hayalet şehir” diye adlandırıyor... Kıbrıs’ta bu yer, “Kapalı Maraş ” olarak biliniyor.
43 yıldır hayatın durduğu bu bölgede, 1974 yılı öncesinde 45 otel, 60 apart otel, 3 bin civarında ticari işyeri, 99 eğlence mekanı, 25 müze, 24 sinema, 21 banka, 2 spor tesisi, 4 bin 469 ev, 9 kilise ve 8 okul vardı.
Ayrıca şu anda Maraş'ın kapalı olan bölümünde yer alan İngiliz Kraliyet Ailesi'ne ait Golden Sands Otel'in de dünyanın ilk 7 yıldızlı oteli olduğu konuşuluyor.
Birçok kez Kapalı Maraş'ın yeniden açılması gündeme gelse de “çözümden bağımsız mı açılsın, yoksa kapsamlı çözümün parçası mı olsun”, “Rumlara iade edilsin mi, edilmesin mi”, “Osmanlı paşalarına ait vakıf malı mıydı, değil miydi? ” tartışmalarıyla bir sonuca bağlanamadı.
Çocukluk ve gençlik yıllarını şu anda Maraş'ın kapalı olan kısmında geçirip, orada birçok hatırası bulunanlar ise hâlâ tellerin ardından görünen yıkılmaya yüz tutmuş binalara bakarak geçmişi yâd etmeye mahkum edildi.
Kıbrıslı Rum Pavlos Lacovou da o isimlerden biri... Şu anda Maraş'ın Palm Beach sahilinden görünen kısımda oteli bulunan Lacovou, zaman zaman Palm Beach sahiline giderek oteline bakıyor, gençlik yıllarını hatırlıyor.
Dakikalarca denize baktı, geçmişi hayal etti...
Maraş'ın kapalı olan bölümünde dedesinden kalma oteli bulunan Pavlos Lacovou, 35 yıldır otelini hiç göremedi.
2003'te adanın kuzey ile güneyi arasında geçiş kapılarının açılmasının ardından da adanın kuzeyine geçerek otelini uzaktan görme şansı bulan Lacovou büyük bir şok yaşadı. Lacovou o anı şu sözlerle anlattı:
“Eşimle birlikte gelmiştik. Dakikalarca denize baktım. Gençlik yıllarında orada yüzdüğümü, sahile uzandığımı hayal ettim. Sonra başımı otele doğru çevirdim. Hemen deniz kıyısında olması nedeniyle görünüyordu. Harap bir haldeydi. Moralim bozuldu. Orası benim evim gibiydi. O anki duygularımı anlatmak için kelimeler yetersiz kalıyor.”
Büyükbabam yapmıştı...
Lacovou, büyükbabasının Florida'ya gittiğini ve orada yapamayıp geri geldiğini söyledi. Bunun üzerine büyükbabasının Maraş'ta bir otel yapma kararı aldığını kaydeden Lacovou, adını da “Florida” koyduğunu belirtti.
Pavlos Lacovou otelin inşaatının ise 1948 yılında tamamlandığını kaydetti.
“Geri döneceksiniz” demişlerdi...
Ancak üzerinden günlerin, ayların hatta yılların geçmesine rağmen geri dönemediklerini ifade eden Lacovou, tüm eşyalarının da orada kaldığını söyledi.
“Tam anlamıyla turizm cennetiydi”
O dönemde Limasol'da bile sadece üç otel bulunduğunu kaydeden Lacovou, bütün turizmin Maraş'a aktığını belirtti.
Lacovou, zaten bu nedenle de Maraş'ın kapalı kaldığını ve açılmak istenmediğini söyledi.
Pavlos Lacovou, “eğer Maraş açılırsa turizm potansiyeli buraya kayar. Bu da büyük otellerin işine gelmez. Bu nedenle Maraş'ı açmak istemiyorlar. Böyle bir sahil, böyle bir kumsal, adanın başka bir yerinde yok. Burayı açmak, bu nedenle kimsenin işine gelmiyor. Pazarın başka yere kayması korkusu var” dedi.
“Sahipleri Kıbrıslıydı”
Maraş bölgesindeki otellerin sahiplerinin büyük oranda Kıbrıslılar olduğunu söyleyen Pavlos Lacovou, ancak hükümette tuttukları yerler için kira ödediklerini belirtti.
Lacovou, o dönemde Palm Beach ve Salamis Bay Hotel'in sahibinin yabancı olduğunu söyledi.
“Artık çok geç kaldık”
Kapalı Maraş'ın açılmasının 1978 yılında da gündeme geldiğini kaydeden Lacovpu, ancak o dönemde de yine aynı nedenlerle izin verilmediğini ifade etti.
Lacovou, şimdi ise açılması için çok geç kalındığını kaydederek, açılsa bile büyük yatırımlar istediğini anlattı. Pavlos Lacovou, “Ben sadece Birleşik Kıbrıs çatısı altında açılması durumunda otelimi yıkıp yeniden yapmayı düşünebilirim. Artık tamir edilemez. Maraş içerisinde 1920'lerde, 1930'larda inşa edilen binalar var. En azından onlar için bile olsa bu Maraş açılmalı ve gerçek sahiplerine verilmelidir” dedi.
“Etkinlik yapmamıza bile izin vermiyorlar”
“Famagusta Our Town” adlı bir grup kurduklarından söz eden Lacovou, 8 Aralık 2013'te, Mağusa İnisiyatifi ile ortak bir etkinlik düzenlediklerini, daha sonra ise kuzeyde herhangi bir etkinlik düzenlemelerine izin verilmediğini kaydetti.
Ceren ÖZBİL/ KIBRIS
Güncelleme Tarihi: 26 Aralık 2017, 09:12
