Sağlık Bakanı Hakan Dinçyürek, bütçe üzerine konuşma yapan milletvekillerine; görüş, eleştiri ve önerileri için teşekkür etti. Dinçyürek, tümünü can kulağıyla dinlediğini belirterek, göreve gelir gelmez hastanelerle ilgili hedefler ortaya koyduklarını belirterek, örnek olarak yeni Lefkoşa Hastanesini gösterdi.
Dinçyürek, bunun yıllarca tartışıldığını, ancak temelinin 20 Temmuz’da atıldığını, ilk olarak 300 yataklı kısmının temelinin atıldığını, ikinci binanın da buna bağlantılı şekilde yapılacağını, üçüncü adımında da atılacak şekilde planlandığını anlattı.
Mevcut Lefkoşa Devlet Hastanesinin de terk edilmediğini, gerekli güçlendirme çalışmalarının yapılacağını ifade eden Dinçyürek, sıkıntılar olduğunu ancak testler netleşmeden doğru adımları atamayacaklarını kaydetti.
Dinçyürek, yeni hastanenin hedefinin, 2026 yılı sonunda karkasın bitmesi, 2027 yılı sonunda da 320 yataklı ilk kısmının bitmesi olduğunu işaret ederek, 2027 yılı sonunda Burhan Nalbantoğlu Hastanesinin yenilenmiş, hem de yeni binası bitmiş hastaneye sahip olacaklarını anlattı.
Yatak kapasitesinin de artacağını ifade eden Dinçyürek, mevcutların değişmeyeceğini, yeni hastane ile de kapasitenin artırılacağını kaydetti.
Dinçyürek, birçok branşta insan kaynağına sahip olduklarını, eksik alanlarda da sıkıntılar varsa çözebilecek kapasitede olduklarını belirterek, ilçelerde sağlık alanında atılan temellere işaret etti, sağlık alanında bunun tarih olduğunu, binaların tamamlanmasıyla da sıranın cihazlara geldiğini anlattı.
İlçelerde her branşta planlamalar yaptıklarını anlatan Dinçyürek, insan kaynaklarını verimli kullanmak için gerekli adımları attıklarını kaydetti.
Dinçyürek, hizmet içi eğitimlere önem verdiklerini, hastanelerde, vatandaşa daha etkin hizmet vermek için branşlarda gereken sayıya ulaşmak için takviye aldıklarını, hekimlikte güçlü olduklarını anlattı.
Temeli atılan Pamuklu Devlet Hastanesinin 450 takvim gününde bitmesinin hedeflendiğini, Girne Hastanesinde adım adım bitirmek, içindeki temel büyük cihazları koymak ve diğer cihazların karşılanması, insan kaynakları, yeni münhaller, hemşire alımı yapacaklarını anlatan Dinçyürek, mevcut kapasitede bile hemşire açığı olduğunu, yeni açılacaklara da olacağını ve bunları gidermek için çalıştıklarını kaydetti. Dinçyürek, her çıkan hemşirenin bir kayıp olduğunu vurgulayarak, yeni gelenlerin eskilerin yerini alması için belli bir tecrübe süresi olduğunu anlattı.
Güzelyurt Hastanesinde 27 Ocak teslim tarihi olduğunu, bu teslim olmazsa yasaları uygulayacaklarını ifade eden Dinçyürek, arzularının binayı teslim almak olduğunu, cihazlar için de ihaleye çıkacaklarını kaydetti.
Maraş, Erenköy sağlık ocaklarındaki çalışmalara da değinen Dinçyürek, halka, kendi yerinde kaliteli sağlık hizmeti vermeyi hedeflediklerini, tüm bu adımları bu şekilde attıklarını belirtti.
Dinçyürek, kalite yönetimiyle ilgili çalışmaları başlattıklarını, devam edeceklerini, hastane afet planları hazırlayacaklarını, 5 üniversite ile çalışma yaptıklarını, personele yönelik empati ve iletişim becerileri eğitimini başlattıklarını, kanser kayıtları, aşı takip sistemi, ilaç, yeni araçları sağlık hizmetine sunduklarını, sigara, gıda denetimlerinin sürekli yapıldığını kaydetti, hasta sevkleriyle ilgili hedefleri anlattı.
Pet çekimiyle ilgili bu yıl alım yapmayı hedeflediklerini, yoğun bakım kapasite artırmaya devam edeceklerini, tümü üzerinde çalışma yaptıklarını, sevklerle ilgili gerekli tüm denetimlerin ciddi şekilde yapıldığını belirten Dinçyürek, bu konuda paket fiyat getireceklerini, daha etkin denetim yapılacağını kaydetti.
Dinçyürek, genetik testlerle ilgili laboratuvarlara yetki vermediklerini, bildiği kadar Yakın Doğu Hastanesi dışında yapılmadığını, yapılıyorsa kendilerine ihbar edilmesini istedi. Dinçyürek, Sivrisinekle ilgili mücadele konusunda da haritalama yapıldığını kaydetti.
Konuşmaların ardından bütçe onaylandı.
Meclis Başkanı Ziya Öztürkler, yarın saat 10.00’da genel kurulun toplanacağını ve Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Polis Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Teşkilatı Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı bütçelerinin görüşüleceğini kaydetti.
-Birinci
Bütçe üzerine ilk sözü CTP milletvekili Ceyhun Birinci aldı. Birinci, son günlerde aşırı yağış nedeniyle yaşanan felakete işaret ederek, hükümeti eleştirdi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde halkın cevabını verdiğini de ifade eden Birinci, “Eninde sonunda sandıkla yüzleşeceksiniz” diyerek hükümeti istifaya çağırdı.
Birinci, sağlıkta, ekonomide, eğitimde, her alanda ciddi sorun yaşayan ülkenin “Kara para, uyuşturucu, mafya ve tetikçilerle” anıldığını, hukuk ve Anayasa’nın yerle bir edildiğini, devlet kurumlarının itibarsızlaştırıldığını savundu.
Bu bütçe ile sağlıkta kaliteli hizmet verilemeyeceğini söyleyen Birinci, sağlığa bütçeden daha fazla ödenek ayrılması, nüfus politikası ve planlama yapılması, alt yapı ve personelin güçlendirilmesi ve sağlıkta bir sistem oluşturulması gerektiğini vurguladı.
Sağlıkta transferlere de değinen Birinci, “Yatırım yok, sevklere devam…” diyerek sağlık transferleri için öngörülen bütçenin 2 milyar 800 milyon TL olduğunu, bunun Sağlık bütçesinin yüzde 15,2’sine denk geldiğini ifade etti.
Bakanlığa bağlı dairelerin de bütçelerinin yetersiz olduğunu savunan Birinci, “Bu rakamlarla ilaç alımlarında, ihalelerde yetersiz kalacağı aşikardır" diye konuştu.
Sağlık alt yapısının güçlendirilmesinde çok geç kalındığını da söyleyen Ceyhun Birinci, ilaç, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri, otomasyon, taramalar, mevcut hastanelerin ve sağlık ocaklarının durumuyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak, “Nüfusu bilmeden yatak sayısını, alt yapıyı, personeli ve ilacı planlamak mümkün değil…” dedi.
Birinci, acil servislerde yığılmaların arttığına da işaret ederek, 112 ekiplerinin de vaka sayısına yetişmekte zorluk yaşadığını söyledi.
Acile başvuran hasta sayılarıyla ilgili bazı rakamlar da veren Birinci, Cengiz Topel aciline günlük 150, Girne Akçiçek’e 200, Mağusa’ya 250, Dr. Burhan Nalbantoğlu’na 800 üzerinde hastanın başvurduğunu, bu tabloda sağlık hizmeti verenin de alanının da mutlu olmadığını kaydetti.
Başbakan’ın özel hastanede tedavi olduğunu da belirten Birinci, “Herkes, devlet hastanelerine ve doktorlarımıza güvenmeli” diye konuştu.
Sağlık Bakanlığı ve bütçe üzerine değerlendirmelerde bulunan Birinci, hükümete, artık halkın önünü açmasını ve erken seçime gitmesini istedi.
-Besim
CTP Milletvekili Filiz Besim de, çok önemli ve yaşamsal bir bütçenin görüşüldüğünü belirterek, sağlık bütçesinin genel bütçe içinde aldığı yeri eleştirdi, bütçe politikalarının yönetilemediğini, batmış bir bütçe olduğunu söyledi.
Besim, sağlığa ayrılan bütçe ile hastane yapımları, alet cihaz alımı gibi alanlara yatırım yapılamayacağını, nüfus planlaması yapılmazsa sağlıkta planlama yapılamayacağına işaret etti.
Bütçenin sadece rakamlardan ibaret olmadığını, bir ülkenin önceliklerin ne olduğu açısından önem taşıdığını ifade eden Besim, kullanılan para birimine göre maliyenin güçlü olmasının önemine vurgu yaptı.
Besim, hastanelerdeki deprem risklerine dikkat çekerek, thalassemia hastalarının bu konuda yaşadığı kaygı ve sıkıntıyı anlattı. Sel riskine de değinen Besim, gereken önlemlerin zamanında alınmasının ve gereken adımların zamanında atılmasının büyük önem taşıdığını söyledi.
Besim, ülke genelindeki hastanelerde gereken güçlendirmelerin yapılmasının, alt yapı, personel ihtiyaçlarının karşılanmasının ve yeni yatırımlar yapılmasının önemine işaret ederek, bunların KKTC kaynaklarıyla yapılmasının önemine dikkat çekti.
Sağlıkta insan kaynaklarının kullanımının önemli olduğunu ifade eden ve hastanelerde bu konudaki yanlışlıklara değinen Besim, insan, cihaz, ilaçların ciddi takibinin ciddi bir sağlık sistemi gerektirdiğini kaydetti.
Besim, ülkede sağlık kadrolarında ciddi eksiklikler bulunduğunu da dikkat çekerek, sağlığın göz ardı edilemeyeceğini, gereken adımların en hızlı şekilde atılmasının büyük önem taşıdığını anlattı.
Hasta bakıcı sorunlarının da bir an önce çözülmesi gerektiğini anlatan Besim, sağlıkta planlamanın bu olduğunu vurguladı ve Sağlık Bakanlığının bu konulardaki planlamalarının ne olduğunu sordu.
Sevklerle ilgili eleştiriler de yönelten Besim, sevklerin yurt içi olduğunu kaydetti.
Gazimağusa Hastanesinde de iyileştirmeler yapılması, poliklinik hizmetlerinin de artırılması gerektiğini ifade eden Besim, hastanelerdeki yasal düzenlemeler ile yapısal sıkıntıların giderilmesi yanında Devlet Laboratuvarının 2026 yılında açılması ve teşkilat yasasının yapılmasının gerekliliğine değindi.
Besim, halk sağlığına önem verilmesinin, ilaç kullanımı, sağlık hizmetlerinin ileriye taşınmasına da katkı sağlayacağına inanç belirterek, tıbbi atıklar ile ilgili kamu yanında özelde, sağlık alanında ne gibi adımlar atıldığını sordu, proje varsa açıklanmasını istedi, ardından meslek hastalarına değindi.
Hastanelerdeki ölümlere de işaret eden ve bunların güven kaybına neden olduğunu ifade eden Besim, doğru bilgilendirme yapmadığını savunduğu bakanlığı eleştirdi, çalışanların motivasyonunun kırılmasına sebep olunduğunu söyledi.
Besim, halk sağlığı yasasının ivedi olduğunu, eğitimlere önem verilmesi gerektiğini, Sağlık Bakanlığının, sağlıktaki tüm eksiklerin üzerine planlı bir şekilde gitmesi gerektiğini anlattı.
-Rogers
Bağımsız milletvekili Jale Refik Rogers de, Mecliste dokuzuncu bütçe görüşmesine katıldığını ve neredeyse her yıl konuşmasını çok da değiştirmeden aynı konuşmayı yaptığını söyledi. Üzülerek bunu söylediğini ifade eden Rogers, Sağlık Bakanlığına yönelik eleştirilerde bulundu, her yıl ortaya konan bir proje yapılsaydı bugünkü çoğu sorunun çözülmüş olacağına dikkat çekti.
Rogers, her yıl ortaya konan projelerin hayata geçirilmesinin önemli olduğunu, ancak bunun halk ihtiyacına göre, öncelikler olması gerektiğini ifade ederek, Türkiye ile yapılan görüşmelerde bu önceliklere önem verilmesi gerektiğini söyledi.
Ülkede önemli olanın sağlık binalarının değil, içindeki hizmet kalitesi ve verimliliği olduğuna dikkat çeken Rogers, tıp alanında ülke için atılması gereken adımlara işaret etti, sağlık sisteminin geleceğini yürütecek bakanlığın her alanda denetim yapması gerektiğine, yasalarda gerekli adımları atmasının önemine işaret etti.
Rogers, sevklerle ilgili değerlendirmelerde bulunurken, yoğun bakım servislerindeki eksikliklere değindi, testlerle ilgili ciddi sıkıntılar bulunduğuna dikkat çekti.
İhtiyaç olmayan testler yapıldığını, bu testlerin çoğu zaman açıklanamadığını, ancak ciddi maddi kayıplar yaşandığını, insanların da testlere yorum yaptırabilmek için koşuşturduğunu anlatan Rogers, laboratuvarların denetlenip denetlenmediğini sordu, bu alanda genetik danışmanların görevlendirilebileceğini kaydetti.
Rogers, kanser vakalarının yaşlılar yanında artık gençlerde de görüldüğünü, bu yüzden bu konuya daha fazla eğilmeleri gerektiğini belirterek, kalp damar hastalıklarının da kanserden önde olduğunu söyledi, sigara içme oranlarının da bunda etkili olduğunu anlattı.
Toplumun hareketsiz olduğunu ve birçok hastalıkla mücadele edildiğini ifade eden Rogers, kalp damar hastalıklarıyla da mücadele edilmesi gerektiğini kaydetti.
Halkın ilaca ulaşımı, tedaviye ulaşımı gibi konularda gerekli gelişimin sağlanması, sağlıklı bir sağlık sisteminin kurulması gerektiğini belirten Rogers, hasta bakıcı konusunda da denetim ve düzenlemenin şart olduğunu belirtti.
Rogers, “2025 sağlık yılı olamadı, 2026 umarım olur” dedi.
