Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğretim Görevlisi Uzm. Fzt. Beraat Alptuğ, Sarkopeni (kas erimesi) ile yaş alma hakkında önemli bilgiler paylaştı.
“30 yaşından itibaren hepimiz yavaş yavaş kas kütlesini ve gücünü kaybetmeye başlarız. Yaşın ilerlemesiyle birlikte vücut fonksiyonlarında değişik derecelerde kayıplar meydana gelmektedir. Yaşlılarda kas erimesi diğer bir adı ile sarkopeni bu süreçlerin en önemlisi ve sık görülen geriatrik sendromlardan biridir. Tipik olarak 75 yaş civarında daha hızlı gerçekleşir ve kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilecek ciddi bir durumdur. Günlük yaşamın basit görevlerini yerine getirmede zorlanmayla başlayarak, zamanla kişinin bağımsızlık kaybına ve uzun süreli bakım ihtiyacına yol açabilmektedir” diyen Alptuğ, sözlerine şöyle devam etti;
Sarkopeni, fiziksel yetersizlik, düşük yaşam kalitesi yanında,
Denge kaybı, düşme ve kırılma riskini artırma
Hastanede kalış ihtiyacının ve süresinin arttırılması
Ameliyat sonrası artan komplikasyonlar
Ölüm riskini artırmak gibi diğer sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
Sarkopeni yaygın olmasına rağmen (yaşlı yetişkinlerin %10-20'sinin sarkopeni olduğu tahmin edilmektedir), birçok kişiye bu durum için teşhis veya tedavi uygulanmamaktadır.
Sarkopeni belirtileri şunları içerebilir:
Denge bozukluğu, düşmek
Kas güçsüzlüğü ve zayıflığı
Yavaş yürüyüş hızı
Kişinin fark ettiği kas kaybı
Normal günlük aktiviteleri gerçekleştirmede zorluk
Siz veya sevdiğiniz biri bu semptomları yaşıyorsa, bir sağlık uzmanına danışılması gerekmektedir. Sarkopeni tedavisinde önemli olan şiddetini kontrol altına almaktır. Bu nedenle, davranış değişiklikleri birincil tedavilerdir. Klinik müdahaleler egzersiz ve beslenmeye odaklanmıştır.
Sarkopeniden korunmak mümkün mü?
Hastalık ve engellilik oluşmadan alınacak önlemler önemlidir. Yapılan araştırmalara göre sarkopeniden korunmak için kişinin fiziksel aktivitesini sürdürmesi önemlidir. Tüm erişkinlerin haftada en az 150 dakika orta dereceli fiziksel aktiviteyi içeren, aktif bir yaşam tarzı yaşamaları önerilmelidir.
Fiziksel aktiviteye ile düzenli ve dengeli beslenmenin olumlu etkisi artmaktadır. Bununla birlikte yaşlı bireyler Vitamin D eksikliği açısından risk altındadırlar ve düşük vitamin D seviyelerine sahip yaşlı bireylerde sarkopeni ile mücadelede fonksiyonel düşüşlerin engellenmesi ve düşme riskinin azaltılması için vitamin D tedavisi önerilebilir.
Sarkopenide fizyoterapi önemli midir?
Sarkopeninin tedavisinde en etkili yöntem egzersizdir. Fizyoterapist tarafından hazırlanmış doğru bir egzersiz programı sarkopeniyi önlemeye ve sadece sizin için özelleştirilmiş bir programa başlamanıza yardımcı olabilir. Program içeriği kas kuvvetlendirme, dayanıklılık ve dirençli egzersizlerden oluşmaktadır. Düzenli ve doğru yapıldığı zaman sinir kas sistemine ve hormon gelişimine yardımcı olabilir. Ayrıca, yaşlı bir yetişkinin proteini iki hafta kadar kısa bir sürede enerjiye dönüştürme yeteneğini de geliştirebilir. Direnç egzersizinin uygun sayısı, yoğunluğu ve sıklığı, en az yaralanma riskiyle en fazla faydayı elde etmek için önemlidir. Bir egzersiz planı geliştirmek için deneyimli bir fizyoterapist ile birlikte çalışmalısınız.
Egzersizlerin etkileri;
Kas gücünü ve dayanıklılığı geliştirmeye yönelik olan direnç eğitimi ile kas kaybının ilerlemesi önlenebilir. Düzenli egzersiz programı takip edildiğinde fizyoterapist ile sarkopeni önemli ölçüde tedavi edilebilir. Bununla birlikte kuvvetlendirme eğitimi, aerobik, yürüme, hidroterapi gibi fiziksel egzersizlerden de sarkopeni tedavisinde yararlanılabilir.
Özellikle yaşlıların haftada en az iki kez kas kuvvetlendirme aktivitelere katılmaları son derece önemlidir. Bu aktiviteler esnasında bacak, kol, göğüs, omuz, karın ve sırt dahil tüm kas gruplarının kullanılmalıdır.
Aerobik ve dayanıklılık eğitimi ile sarkopeni kontrol altında tutulabilir. Direnç eğitimine eşlik eden aerobik egzersiz ile sarkopeni önlenebilir ve tersine de çevrilebilir. Bu sayede düşük kas kütlesinin arttırılmasına ve mevcut kasların güçlendirilmesine yardımcı olur.
Alptuğ açıklamasını şöyle tamamladı; Sarkopeni, yaralanma ya da başka bir sağlık sorunu nedeniyle güç veya kas kütlesi kaybettiğinizi düşünüyorsanız, hareketinizi ve yeteneğinizi geliştirmek ve kaliteli bir yaşam sürdürebilmek için bir fizyoterapistte başvurabilirsiniz.
